AMAÇ:
Projeler bir akademisyenin akademik hayatında en önemli mihenk taşlarını oluşturmaktadır. Ülkemizde en büyük ve en önemli proje kurumunu ise TÜBİTAK oluşturmaktadır. TÜBİTAK projelerinden Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) altında yürütülen projeler akademisyenler için çalışmalarını yürütebilmesi için en önemli kaynağı oluşturmaktadır. Özellikle de gerçek anlamda akademik camiaya adım atmış olan doktora sonrasındaki araştırmacıların araştırma kültürünü kazanabilmesi ve desteklerin artırılması amacıyla 2218-Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı kapsamında doktorasını bitirmiş bilim insanları destek alarak bu projelerde hem proje yürütücüsü hem de bursiyer olarak desteklenmektedir. Bununla birlikte TÜBİTAK 1002- Hızlı Destek Programı, 3501 Kariyer Geliştirme Programı ve 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında genç araştırmacılar teşvik edilmekte ve ek puan verilerek desteklenmektedir. 3501 programında, yürütücüler doktora sonrasındaki ilk 7 yıl içinde başvurma hakkına sahipken, 1001 projelerinde ilk başvurularında 3, ikinci başvurularında 3, üçüncü başvurularında 2 puan ve dördüncü başvurularında 1 puan almaktadırlar. Bu kapsamda destek alan genç bilim insanlarının büyük bir kısmı ise ilk defa bir projede yürütücü olarak görev yapmakta ve bir projenin baştan sonuna kadar yürütülmesi sürecinin sorumluluğunu alarak sonraki akademik kariyerine katkıda bulunacak birçok deneyime sahip olma fırsatı yakalamaktadır.
1001 projeleri bu destek grubunun en yüksek bütçeli, en önemli ve en prestijli projelerini oluşturmaktadır. Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programının amacı, yeni bilgiler üretilmesi, bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözümlenmesi için bilimsel esaslara uygun olan projelerin desteklendiği programdır. Özellikle de bilimsel anlamda bir boşluğun doldurulması için büyük çaplı bir çalışması durumunda başvurulur. Proje yürütücüsü Doç.Dr. Fatma ULUSAL Tarsus Üniversitesi’nde Proje Ofisi Koordinatör Yardımcısı olarak görev yapmakta ve özellikle de ARDEB projelerinin TÜBİTAK başvurularında Akademisyenlerin çalışmalarının ön değerlendirmesinde üniversite personeline destek olmaktadır. Projelerde en çok sorulan soruların başında “bir proje fikrim var. Bu fikir 1001 projesi olur mu?” gelmektedir. Kimi zaman üniversitemizde proje tanıtım seminerleri de yapılarak proje yazılması konusunda destekler verilmektedir.
Bu kapsamda TÜBİTAK 1001 projeleri başta olmak üzere TÜBİTAK proje yazma eğitimi planlanmış ve eğitim amaçları doğrultusunda Fen ve Mühendislik alanlarındaki araştırmacılara;
- TÜBİTAK ARDEB 1001 Projeleri genel konseptini anlatmak,
- Proje yazımındaki temel kavramların genel hatlarıyla anlatılması,
- Proje yazımındaki hatalar ve ret nedenleri hakkında bilgilendirme,
- Konu, kapsam, literatür araştırmasının yapılması ve literatür yazma, özgün değer, yaygın etkinin belirlenmesi, projenin kısıtları, iş-zaman çizelgesinin oluşturulması, iş paketleri-süresi ve iş paketlerinde görev paylaşımı, başarı kriterleri belirlenmesi ile B planlarının oluşturulması konularında dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında eğitmenler ve önceki deneyimlerini katılımcılarla paylaşacaktır.
- Çalışmada olası risklerin belirlenmesi ve bu risklere alınabilecek önlemlerin sistematik olarak düşünülebilmesi ve proje taslağına aktarılması hakkında bilgi verilecektir.
- Proje başlatılması sırasında uyulması gereken prosedürler ve Proje Takip Sisteminin kullanılması hakkında bilgi verilecektir.
- Proje destek kararından sonrasında izlenecek yol ve Araştırmacıların bu süreçte karşılaştıkları problemler hakkında bilgi verilecektir.
- Proje süreci ve raporlama hakkında bilgi verilecektir.
- TÜBİTAK ARDEB projelerinden yararlanan araştırmacılar için tanınan ek destekler; TÜBİTAK 2224 – A Yurt Dışı Bilimsel Etkinliklere Katılımı Destekleme Programı ve TÜBİTAK 2224 – B Yurt İçi Bilimsel Etkinliklere Katılımı Destekleme Programı, TÜBİTAK 2237 – A Bilimsel Eğitim Etkinlikleri Desteği ve TÜBİTAK 2247 - C Stajyer Araştırmacı Burs (STAR) Programı’ndan nasıl yararlanabilecekleri hususunda bilgi verilecektir.
- Proje çıktılarının değerlendirilmesi; araştırma sonuçlarını yayına dönüştürülmesi hakkında bilgi verilecektir.
- Ayrıca proje sırasında harcama kalemlerinin kullanımı ve alım süreçleri de anlatılacaktır.
KAPSAMProje kapsamında TÜBİTAK tarafından doktorasını tamamlamış veya doktora tez önerisini vermiş araştırmacıların yararlanabildiği TÜBİTAK ARDEB projelerine başvurabilecek adayların proje hazırlık, yazım ve yönetim süreçleri hakkında eğitim verilmesi amaçlanmıştır. Bu eğitim ile ülkemizde yetişmiş olan bilim temelli, bilgi ve teknoloji üretimi ve bunun için ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynaklarının gelişimine katkıda bulunmak için başta genç bilim insanlarının TÜBİTAK ARDEB Programı kapsamındaki projelerden yararlanabilmek için proje yazmaları konusunda bilgi verilecektir. Bu anlamda 1001 projelerine yoğunlaşarak yazım atölyesi düzenlenecektir.
Fen ve Mühendislik alanlarında yetişmiş olan katılımcılara genel olarak TÜBİTAK ARDEB Programları kapsamında bir araştırmacı için kişisel olarak ve ülkemiz açısından önemli olan doktora sonrası ve doktora sırasında araştırma kabiliyetini geliştirmeye yönelik sunduğu fırsatlardan yararlanma imkanı sağlamak amacıyla tanıtılacaktır. Türkiye'de bilim ve teknolojiyi teşvik etme, yönlendirme ve popülerleştirmeyi amaçlayan ve en önde gelen destekçisi olan TÜBİTAK’ın her kesimden araştırmacıya sunduğu birçok fırsat bulunmaktadır. Ancak her ne kadar araştırmacılar TÜBİTAK’ın bazı proje desteklerinden haberdar olsalar da birçok desteğinden haberdar değil veya başvuru sürecinden uzak oldukları için başvuru dahi yapmamaktalar. Nitekim TÜBİTAK desteklerinden 2011 yılından bu yana yararlanan proje koordinatörü genç araştırmacılar ve öğrenciler ile görüşmelerinde birçok TÜBİTAK desteğini ilk defa duydukları yönünde geri bildirim almaktadır. Tarsus Üniversitesi Proje Ofisi’nde Koordinatör yardımcısı olarak Tarsus Üniversitesi’nde yapmış olduğu bilgilendirme seminerleri ve birebir görüşmeler neticesinde sadece Tarsus Üniversitesi’nden son 2 yılda 6 adet 1001 projesi, 3 adet 3501, 7 adet 1002 projesi, 24 adet 2218 projesi ve 3 adet 2219 projesine başvuru yapılmasına vesile olmuş ve bunlardan en az yarısı destek almaya hak kazanmıştır. Bununla birlikte üniversite dışındaki araştırmacılar da bilgilendirme toplantılarına katılarak veya birebir iletişime geçerek yaptıkları başvurularda yine destek almaya hak kazanmıştır. Kısacası araştırmacıların ihtiyacı olan destek projesinin tanıtılması, yazımı sırasında dikkat edilecek unsurlar ve en önemlisi ARDEB proje yürütücülüğü yapmış araştırmacıların deneyimlerinden faydalanma imkanı bulacaklardır.
Eğitime katılan araştırmacılardan ön hazırlık olarak bir proje fikri ile katılmaları istenecektir. Eğitimin ilk iki günü proje hazırlık ve yazım aşamaları örnekler üzerinde incelenerek anlatılacak. İkinci gün öğleden sonra uygulama yapılacaktır. Etkinliğin 3. günü ise proje destek kararı alındıktan sonra izlenecek süreç ve gerekli belgelerin nasıl alınacağı anlatılacaktır. Etkinliğin son günü katılımcıların alanlarına yönelik uygulamalı eğitim yapılacak ve hazırlanan projeler sunulacaktır. Bu aşamada özellikle proje kapsamında bütçe tertip ve kullanımı hakkında da bilgi verilecektir. Her ne kadar proje hazırlık sürecine dahil olmasa da bu programdan destek alan kişilerin sıklıkla karşılaştığı sorunlar ve nasıl aşılacağı da anlatılacaktır. Ayrıca sıkça karşılaşılan ve proje yazım aşamasında doldurulması ile ilgili çok kez sorularla karşılaştığımız ARDEB projelerinde öncelikli alanlar, 12.Kalkınma planı çerçevesinde projenin uyumu, veri yönetim planı, yeşil mutabakat ile projelerin uyumu ve teknoloji hazırlık seviyesi hakkında bilgi verilecektir.
Bu proje etkinliğinde doktorasını bitirmiş araştırmacılar ile doktora yeterliliğini almış araştırmacılar yararlanabileceğinden Fen ve Mühendislik alanlarından eşit olacak şekilde toplam 24 kişiden oluşan bir eğitim tasarlanmıştır. Etkinliğe katılacak eğitmenlerimiz temel bilimler ve mühendislik alanlarında çalışmaları bulunan ve TÜBİTAK ARDEB 1001 Programlarında daha önce yararlanmış/yararlanmakta olan veya proje yazım aşamasında bulunmuş olmalarından dolayı seçilmiştir. Proje Koordinatörü, Yüksek Lisans ve Doktora sırasında BİDEB burslarından yararlanmasının yanında doktora sonrasında da 3 defa TÜBİTAK 2218-Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programından yararlanmıştır. Ayrıca halihazırda devam eden 1001 projesi ve 2218 projeleri bulunmaktadır. Ayrıca Tarsus Üniversitesi Proje Ofisi Koordinatör yardımcısı olup üniversitede TÜBİTAK ARDEB ve BİDEB projelerinden sorumludur, proje başvurusu öncesi ön değerlendirme yapmak üzere üniversitedeki projeleri değerlendirmektedir.